woensdag met een triest randje

Vandaag met de bushtaxi naar Brufut, het duurde lang voordat de chauffeur op de weg kon komen, er stonden overal busjes en het werd een getoeter en geschreeuw tegen elkaar. Ik zat voorin, dat geeft mij gemengde gevoelens, het zit comfortabel, want het is een gewone autostoel, maar het is soms wat griezelig want je ziet alles voorin en echt ze rijden roekeloos, dat kan je best zeggen. Deze keer zag ik helemaal niets, want er hing van alles voor m’n neus, nepbontslierten, vlaggetjes, een flesje met sterretjes (foto) dus dat kon ik bestuderen, zonder te merken hoe deze chauffeur rijdt, struisvogelpolitiek heet dat 😉

Ik ga op familiebezoek bij Sidiki, de oom van Aminata, hij woont tegenwoordig een dorp verderop, in Brufut, voor ons een bekende plek. Sidiki is er dol op om de foto te komen, dus dat was voor mij handig, mensen uit Guinee vinden dat lijkt wel sowieso leuker.

Sidiki haalt me af bij de kruising waar ik de bushtaxi laat stoppen, hij is zo blij me te zien en hij praat nu goed Engels geweldig! Typisch Sidiki, hij loopt en fietst overal naar toe en is dat zo gewend, dat hij niets ver vindt. Hij zegt aldoor onder het lopen ‘we are almost there’ ik lach, ja ja. Telkens wijst hij naar de volgende kruising, eerst geloof ik dan dat we er zijn, maar we moeten daar naar links en de volgende weer naar rechts, enzovoorts haha. Het is best een eindje lopen maar goed te doen, alleen dat bloedhete zand in m’n sandalen voelt niet fijn.

Ook hier zijn ze de straat aan het verbreden en moesten er heel wat huizen voor gesloopt worden, vertelde Sidiki, hij vond het een goede zaak. Voor die grote 6-baansweg waar ze aan werken, is er ook heel wat gesloopt en kregen de bewoners van die gesloopte huizen wel een andere plek, maar bijvoorbeeld in een ander dorp, waar ze geen werk of familie hebben, niet echt in verhouding met wat ze hadden, dat vertelde Astrid mij. Door de werkzaamheden is een waterleiding gebroken en een groot stuk van een straat staat blank (foto) en in een zijstraat waar we lopen is ook veel water.

Sidiki woont in een klein vertrek in een compound, een paar maal is me gevraagd wat een compound is, simpel gezegd dat is een omheinde leefgemeenschap, een stuk grond met een paar huizen, de eigenaar kan er zelf wonen of die verhuurt het. Vaak zijn het families bij elkaar. Bij deze compound zijn 4 huisjes aan elkaar en Sidiki staat voor de voordeur waar hij woont op de foto, er is een voorvertrek, waar zijn fiets kan staan, waar hij kookt en wat spulletjes staan, dan een kamer met een matras op de grond (de meeste mensen slapen hier op de grond) een hoekje waar de tv staat en grote boxen om muziek te luisteren (foto). Hij heeft niet altijd stroom, je hebt er geld voor nodig, want stroom koop je als credit in een winkel en thuis vul je een code in bij de meter. Hier heb je de elektradraden nog meest boven de grond. Mensen gebruiken weinig stroom, koken op houtskooltjes, hebben geen keukenmachines, wassen met de hand in teilen, vegen de vloer met een bundel takken, soms een tv en een mobiel die opgeladen moet worden. Er zijn ook rijkere mensen die elektra hebben laten aanleggen, dat kan niet overal er moeten kabels liggen, als die er niet liggen, dan moeten er meerdere in een straat het willen, anders wordt het voor de elektra-maatschappij te duur.

Ik moet natuurlijk met alle volwassenen van de compound kennismaken en ze op de foto nemen, het zijn mensen uit Guinee, heel plezierig voor Sidiki, lekker zijn eigen taal spreken. Het ziet er uit als een heel gezellige compound, met veel ruimte buiten. Er staat ook een geweldig creatief bankje op de foto zit Sidiki erop. Hij wil me graag zijn werkplek laten zien, een huis in aanbouw, hij werkt als leerling en hij vindt het erg leuk om te doen (foto’s), hij heeft gezegd vandaag niet op het werk te komen, want hij heeft bezoek en dat begrijpen ze allemaal, zeker als we komen 😉 en ik weer aan iedereen wordt voorgesteld.

Soms loop je ineens langs hele grote dure huizen, die zijn er best veel in Brufut en we lopen er langs een aantal (foto). Er is vlakbij een Arabische school, daar hebben alle meisjes een soort hoofdbedekking met sluier, volgens mij heet het een hijab, je ziet wel hun gezicht (foto van achterkant), het lijkt pauze, want er zijn heel veel jongelui die hier rondlopen. En ineens loopt er dan een koe op de weg (foto) niemand, behalve ik, vindt dat vreemd.

Sidiki en ik zouden samen naar zijn vader, Tanou, opa van Aminata gaan, Sidiki belt hem en Tanou zegt : 'I'am out' en hij zal terugbellen als hij weer thuis is. We wachten af bij Sidiki’s huis. Binnen een kwartier blijkt de tamtam naar Nederland te zijn gegaan en wordt hij gebeld door Sekou, de vader van Aminata. Die is helemaal over zijn toeren van boosheid, dat Sidiki met mij daar zit. Dit is nou hoe het vaker in families hier gaat, ze bemoeien zich allemaal met elkaar en de oudste is de baas en heeft macht. Als Sekou mij niet ziet zitten, is het niet de bedoeling dat zijn broer normaal met mij omgaat. Er wordt meteen gezegd dat hij zijn broer niet meer is en ook niet meer naar zijn vader hoeft te gaan, Sidiki heeft geen familie meer, wordt er gezegd. Wat zo happy begon is nu triest geworden. Ik bel Tine die Sidiki ook goed kent en zij praat met ons, Tine begrijpt door haar ervaringen hier alles goed en laat ons ook weer lachen, genius.

Toen Mariska pas in Gambia was, had ik nog foto’s en geld meegegeven voor Sidiki en Tanou en toen was er nog niets aan de hand, ik begrijp het niet en of ik er ooit achterkom, geen idee. Eigenlijk is Sidiki, als jongste altijd de klos geweest, niemand die hem hielp, hij was degene die alles moest doen. Hij woonde behalve in Tanjeh overal bij ons, hij was degene die lief voor Aminata was en ook voor mij. Wat er ook gebeurde, hij probeerde ons gerust te stellen, hij kon toen amper Engels, maar ook met weinig woorden was het duidelijk wat hij bedoelde. In die tijd is hij meerdere keren gestraft in opdracht van Tanou en Sekou moest dat uitvoeren, erg naar wat ik heb gezien. Wat ik er van vond en wat ik zei, daar werd niet naar geluisterd, zij doen het op hun manier en gaan heus niet naar een Nederlandse luisteren, want hun systeem is zo raar. Ik begreep van Sidiki dat hij bang is, want over 3 maanden komt Sekou naar Gambia en dan beginnen de problemen, zei hij. Als ze boos op elkaar zijn, is het heel heftig en een oudste kan alles maken, het is te hopen dat Sidiki leert dat hij zijn eigen weg mag lopen. Dat wil hij ook heel graag en probeert hij ook, ik vind het geweldig dat hij zo goed  bezig is met werk, overdag in de bouw en in de avond muziek maken met de band, hij kan alles zelf betalen. Bemoeit zich met niemand van de familie, gaat zijn eigen gang, ik wens dat in deze tijd ook zulke gewoonten kunnen veranderen, dat mensen als ze het willen, zelf zo mogen leven op de manier dat zij zelf willen. Tegenwoordig zijn er vooral jongemannen die verder van hun familie gaan wonen en daardoor meer vrijheid hebben, dat vertelde Lamin mij ook nog.

Deze dag is er eentje met een trieste rand en met verwerken van het verleden, er komt veel boven en dat mag. Gelukkig komen ook veel mooie herinneringen boven, het is compleet, het donkere en het lichte zou je kunnen zeggen. Met Aminata videobel ik regelmatig en hebben we het over dit voorval gehad, ze zei ‘het was te verwachten, we kennen m’n vader en Tanou, zo doen ze, er wordt verwacht dat Sidiki loyaal is. Het is heel sneu voor Sidiki en hij zal lief voor jou en mij blijven, want hij ís gewoon lief’. Aminata is blij dat ze niet zo gevoelig als mij is, ja dat snap ik 😉. Ze begrijpt zo goed wat er hier in families en in de hare gebeurt, hoe het werkt, zonder oordeel, het is, zo het is. 'Mam er valt niets aan te veranderen, anders had je dat allang gedaan, het is gewoon zo'. Helemaal waar, dit is nou ook cultuurverschil.

Ik heb nagedacht of ik dit voorval wel zou opschrijven, maar toch voor gekozen, het voelt voor mij meer verbonden als ik alle kanten laat zien. We zullen zien hoe het verder gaat, deze nieuwe dag ga ik weer vol goede moed tegemoet en genieten waar kan.