Dinsdag Bijilo en zee

Om 10.30 uur haalt Modou me op, in zijn luxe auto, hij ziet er onberispelijk uit met zijn zwarte broek en witte overhemd en schoenen, grappig, hij kan er heel jongensachtig uitzien, maar ook heel netjes. Hij vertelt dat we eerst naar zijn rijke leuke tante, Bijilo, gaan, oké we gaan ervoor. Het is even buiten Tanjeh, richting Sanyang. Inderdaad, een prachtig huis en grote compound met veel bomen en heel netjes allemaal, geen papiertje op de grond. Dan komt Bijilo naar buiten, wat een geweldig leuk mens, ze wordt in juli 76 jaar en in alle opzichten lijkt ze jonger, dit bezoek doet me zo goed, gewoon te weten dat er hier zelfstandige vrouwen wonen!  Behalve de tante 'Fatim' van Sekou (die helaas overleden is) heb ik zelf weinig echt zelfstandige vrouwen meegemaakt in Gambia. Bijilo heeft 17 jaar in Zweden gewoond, ze vond daar de discipline die mensen hebben en dat mensen zich aan tijd houden, geweldig, maar verder het leven hier in Gambia toch meer ontspannen. Ze houdt er wel van met kerstmis terug te gaan, want ze is dol op sneeuw. Ze maakt elke ochtend net voordat het  licht wordt een wandeling naar zee heen en weer, want ze wil gezond blijven. Ze zegt dat de meeste mensen hier 'slapen' en je heel snel bedriegen, niet alleen blanke mensen zegt ze, 'mij proberen ze ook te bedriegen'. Ze zegt gevarieerd eten, houdt je gezond, ze eet maar eenmaal in de week rijst bijvoorbeeld, dat is bijzonder, de meeste mensen hier eten elke dag rijst. Ze vraagt of ik een keer kom eten, 'jazeker heel graag'. Ik vertel maar meteen dat ik geen vis en vlees eet, ze wordt er helemaal enthousiast van, ze kookt zelf regelmatig vegetarisch, dus dat komt helemaal goed. Ze heeft één goede vriendin die ze al 40 jaar kent, dat is haar buurvrouw, een Engelse, daar kan ze mee praten en lachen. Er werkt een meisje van een jaar of 16 die gekookt water en kopjes moet brengen, maar ze komt met kopjes met thee erin aan. Ze zegt het meisje op een grappige manier, dat ze moet opletten, dat ze dit niet gevraagd heeft. Ze legt me uit dat ze probeert de mensen te helpen dat ze wat bewuster worden, maar het lukt moeizaam. Het belangrijkste vindt ze dat je eerlijk tegenover jezelf bent en je goed voor jezelf zorgt. De kinderen in de buurt heeft ze geleerd dat je blanke mensen met rust laat. Ze is met ze gaan zitten en ze heeft uitgelegd, dat blanke mensen in koude landen wonen en dat ze, omdat er weinig zon is, ze daarom niet bruin zijn. Die kinderen gedragen zich nu normaal tegen blanke mensen. Haar kleindochter van 26 jaar is gisteren gekomen, een prachtige en sympathiek uitziende jonge vrouw. Ik vraag haar hoe het is om bij haar oma te zijn. Ze lacht en zegt dat het fijn is, dan zegt Bijilo 'with her crazy grandmother'. Ik zeg tegen de kleindochter dat ze er trots op mag zijn zo'n gekke grootmoeder te hebben. Ze lachen en zeggen dat het waar is. Ik zie aan alles dat Modou veel respect voor zijn tante heeft, dat zie ik hier niet vaak, dat mannen respect voor een vrouw hebben, dat doet me goed. We lachen nog veel en Ik vraag of ze samen op de foto wil, want ik wil haar onthouden, dat doet ze dolgraag. Als ik wegga krijg ik een dikke knuffel, deze vrouw wil ik vaker ontmoeten. Ze zijn verbaasd (ook andere mensen) dat ik zoveel Madinka begrijp, maar eerlijk gezegd begrijp ik letterlijk bijna geen woord en toch weet ik heel vaak waar ze over praten en dan zit ineens te grinniken of ik geef antwoord in het Engels. Het lijkt af en toe net, of ik dingen buiten de taal om begrijp, ik voel wat er gebeurd, afstemmen op een andere manier. Ineens drong het vandaag tot me door, dat dit al een poosje aan de gang is. Klinkt misschien wat mysterieus, iemand ervaring hiermee?

We rijden naar het strandje van Ousman, zo noemen we dat op de compound van Astrid, Modou kent Ousman. Ousman is ergens anders aan het werk, het is hier verder heel stil. Het gebeurt echt, ik ga de zee in, maar het is vloed, dus we blijven dicht aan de kustlijn, want je voelt de zee aan je trekken. Modou lacht om mijn gilletjes, omdat ik het best eng vindt en we hebben lol in het lekkere warme water. Volgende keer gaan we als het eb is, dat lijkt me een goed plan.

Buiten de muren van het strand zijn de Chinezen dichterbij gekomen met hun werkzaamheden. Ze zijn daar in het gebied bezig een grondstof (die zwart zand genoemd wordt) te winnen (foto's) waarvan de bewoners niet begrijpen wat het is. Ze worden ook niet echt wijzer gemaakt, nergens is er informatie over te vinden. De regering heeft toestemming gegeven en de Chinezen geld aan de regering, dus ze kunnen hun gang gaan. Toen we aankwamen stonden er hele grote werkauto's, het blijkt dat ze machines hebben gebracht. De Gambianen weten niet goed wat ze er mee kunnen doen. Ze bederven het land, in ruil voor geld. Het is achter het strandje van Ousman, dus hij is best ongerust dat ze het strand daar gaan inpikken. Volgens Modou gaan ze er ook een groot hotel bouwen, hoe hij dat weet, geen idee. We stoppen aan het begin van Tanjeh, daar wordt in opdracht van Modou een pand gebouwd. Er komen winkeltjes beneden en er komen nog een paar verdiepingen op (foto's). Interessant zo'n gebouw in aanbouw, in Nederland zou ik hier echt niet (zeker niet zonder helm) mogen rondlopen. Ik word weer teruggebracht in die prachtige auto, ik voel me eventjes heel deftig, haha. Jammer nu dat ik m'n Engelse hoedje niet op heb Ed, hahaha.

Tegen half 4 kan ik het toch niet laten weer te gaan lopen, naar de markt wat groentes kopen voor het avondeten, maar eigenlijk wil ik eerst naar Jarra en Lamin. Kleine Ousman komt zo schattig met zijn armpjes wijd op me afgelopen, ik smelt. We zitten op een andere plek in de compound en daar zijn nestjes (foto) van de wevervogels, wat leuk de nestjes te zien. Lamin is klaar met het bouwen van het lokale toilet, hij heeft er wel iets grappigs van gemaakt met een wc-bril. Hij doet even voor hoe je er het beste gebruik van kan maken (foto), Nou ik zie het al, dat wordt nog beter mijn squats oefenen, hihi. Dat doe ik elke ochtend op het lied 'Bring Sally up'. Kleine Ousman heeft zere ogen en het ziet er akelig uit, ik geef wat van mijn oogdruppels (ogentroost) ik hoop dat het helpen gaat, Eerst vindt hij het vreselijk, dan later pakt hij het en wil het nog een keer. Ze zijn hier wat dat betreft echt niet goed bezig, ze vegen met hun vieze vingers de ogen schoon, ik kan zeggen wat ik wil, maar even later doen ze het weer. Wat ik me ineens herinner is dat Sekou voorheen dacht dat als je met een wondje onder de kraan ging, dat het water je lichaam in kan gaan. Geen oordeel over wat ze erover weten, maar als voorbeeld hoe weinig educatie er hier over van alles gegeven wordt.

Lamin wil me perse naar de markt brengen want straks is het donker voor ik 'thuis' ben, als ik alles ga lopen, hij krijgt de auto aan de praat en die rookt behoorlijk. Hij wacht bij zijn auto, als ik de markt op ga, Janeba, de vrouw van Frank, roept me en loopt ineens naast me, gezellig. Zij gaat de viskant op en ik de groente-kant. Jarra belt Lamin en vraagt of ze hem bij haar zuster wil ophalen (is trouwens echt dichtbij) hij heeft nee gezegd, 'want jij loopt toch ook bijna alles, zij loopt veel te weinig, lopen is goed voor haar'. Sjonge ik breng nog wat te weeg in de families hier. Ik ben nog steeds een geluksvogel, want ik word wel teruggebracht in een weliswaar krakende rokende kapotte auto, maar hij rijdt, mooi of niet mooi.